اگر به دنبال پیروی از یک رژیم غذایی خاص هستید، اول از همه لازم است مطمئن شوید که همه حقیقت را راجع به آن میدانید. در این مطلب از مجله فیدیلیو به معرفی رژیم پالئو یا رژیم دوران پارینهسنگی میپردازیم. این مقاله توسط یک متخصص تغذیه نوشته شدهاست.
تاریخچه رژیم پالئو
این روش غذا خوردن اجداد ما یعنی انسانهای اولیه است. رژیمهای غذایی پارینه سنگی غذا خوردن را به همان شکلی که نیاکان ما انجام میدادند، توصیه میکنند. درحالی که ممکن است شما تمایلی به تعقیب یک زنبور عسل نداشتهباشید(!) اما طرفداران رژیم پالئو قصد دارند تا حد امکان غذای طبیعی بخورند و از گوشت گاوهای مرتعی، میوه و سبزیجات فراوان و سایر غذاهای کامل مانند آجیل و تخمها استفاده کنند.
زندگی پالئولیتیک به عنوان یک سبک رژیمغذایی برای اولین بار توسط یک متخصص گوارش، “دکتر والتر لو وگتلین” ترویج شد. کتاب او، “رژیم عصر سنگ” در سال ۱۹۷۵ منتشر شده و راه را برای مجموعهای از رویکردهای مختلف رژیم پالئو، که البته همگی در اصول اولیه خود مشابه، اما با قوانین و محدودیتهای متفاوت هستند، هموار کرد. اصطلاحات معمول این نوع رژیمها شامل رژیم غارنشینی، رژیم شکارچی-جمعکننده و البته رژیم پالئو است.
رژیمغذایی
دوره پارینهسنگی مربوط به دوران قبل از کشاورزی است و غذاهای خاصی که ما امروزه به وفور استفاده میکنیم برای مصرف به شکل خام مناسب نیستند. بسیاری از پیروان رژیم پالئو معتقدند سیستم گوارشی ما از آن زمان تا کنون کمی تغییر کردهاست؛ چراکه این غذاها دستگاه گوارش ما را تحت فشار قرارمیدهند. از جمله این موادغذایی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
حبوبات و بادام زمینی
دانههای غلات
شکر ونمک
سیبزمینی
غذاها و روغنهای گیاهی فرآوری شده
لبنیات
سبزیجات ریشهای
گفته میشود رژیم پالئو “برنامه طول عمر سالم نه یک رژیم کاهش وزن سریع” است؛ این روشی طبیعی برای غذا خوردن با مقادیر کم قند و نمک است که حذف غذاهای فرآوری شده را ترویج میکند. درنتیجه، این طرح به طور معمول (اما نه همیشه) لبنیات، دانههای غلات، سبزیجات نشاستهای و همچنین شکر را به نفع گوشت حیوانات مرتعی، گوشت کمچرب، میوه، سبزیجات غیر نشاستهای و عسل کنار میگذارد. چربیهای سالم عبارتاند از انواع چربیهای غیراشباع و روغنهای خاص مانند زیتون، کتان، گردو و آووکادو.
در این رژیمغذایی کربوهیدرات نسبتاً کم اما سرشار از پروتئینهای بدون چربی و غذاهای گیاهی است. این غذاهای گیاهی تمامی فیبر، ویتامینها، موادمعدنی و فیتوشیمیایی ضروری بدن را تامین میکند. برخلاف برخی رژیمهای کم کربوهیدرات، رژیم پالئو باعث ترویج گوشت فرآوری شده و نمکی نمیشود و درعوض برخی میوهها و سبزیجات را وارد وعدههای غذایی فرد میکند. این رژیمغذایی کمچربی نیست بلکه، چربیهای طبیعی موجود در دامهای مرتعی، ماهی، غذاهای دریایی و همچنین آجیل، تخمها و روغنهای آنان را جایگزین میکند.
آیا رژیم پالئو کاملا سالم است؟
با تمام این تفاسیر، حذف چنین طیف وسیعی از موادغذایی مانند غلات، لبنیات، غذاهای فرآوری شده و قند بدان معناست که این رژیمغذایی منجر به کاهش وزن بیش از حد خواهدشد. اما بسیاری از طرفداران رژیم پالئو نه به منظور کاهش وزن بلکه برای حل مسائل گوارشی یا التهابی از آن پیروی میکنند. درواقع، تعدادی از مطالعات نشانداده که افراد تحت رژیمغذایی پالئو نتایج مثبتی از جمله کاهش وزن، بهبود کنترل قند خون و کاهش عوامل خطر بیماری قلبی را گزارش کردهاند.
با این حال، منطق این طرح دارای نقص است. آنچه اجداد ما میخوردند بستگی به جایی داشت که در آن زندگی میکردند؛ پس این باعث میشود که مثلا آووکادو جزء مواد بعید در رژیمغذایی انگلیسیها باشد. از طرفی نیاکان ما از نظر جسمی نیز فعالتر بوده و مجبور بودند برای تامین خوراک خود شکار کنند. رژیم غذایی پالئو همچنین مزایای مصرف غلات سبوسدار، حبوبات و سبزیجات نشاستهدا را نادیده میگیرد. مطالعات بیشماری از کاهش بروز بیماری قلبی در کسانی که به طور مرتب سه وعده غلات کامل در روز مصرف میکنند خبر میدهند.
از طرفی شاخص GI پایین لوبیا و سایر حبوبات باعث شده که آنها منبع خوب انرژی برای افراد دارای قند خون بالا باشند. همچنین این موادغذایی همه ویتامینهای گروه B را تأمین میکنند. درنهایت لبنیات حذف شده انتقادهای زیادی را مبنی بر اینکه ممکن است میزان مصرف موادمعدنی مانند کلسیم را محدود کند، دریافت کردهاست. در نتیجه، افرادی که دارای شریط پزشکی ویژه، از جمله پوکی استخوان هستند یا نیازهای غذایی خاصی دارند، باید قبل از ایجاد هرگونه تغییر در رژیمغذایی خود با پزشک مشورت کنند.
بیشتر بخوانید:
غلبه بر گرسنگی در رژیم گیاهخواری
عادت های مناسب در رژیم گیاهی
بارداری سالم و بی خطر با رژیم گیاه خواری سرشار از ویتامین